Mấy ngày hôm nay, dư luận dậy sóng liên quan đến vấn đề “Đặc khu kinh tế”. Vậy, nguyên nhân, thông tin chi tiết liên quan cụ thể nh...
Mấy ngày hôm nay, dư luận dậy
sóng liên quan đến vấn đề “Đặc khu kinh tế”. Vậy, nguyên nhân, thông tin chi tiết
liên quan cụ thể như thế nào. Chúng ta cùng phân tích qua bài viết này:
Đặc
khu kinh tế là gì và lợi ích của nó như thế nào?
Đặc khu kinh tế
có lịch sử phát triển hàng trăm năm với sự hình thành các “cảng tự do” đầu
tiên ở Ý vào năm 1547 và khu vực châu Á Thái Bình Dương vào đầu thế kỷ 18, trên
thế giới hiện nay đã có xấp xỉ 4.500 đặc khu kinh tế tại 140 quốc gia.
Đặc
khu: Cơ hội tăng trưởng thần kỳ
Tiền thân cho đặc khu kinh tế là mô hình
khu kinh tế mở hiện đại đầu tiên được thành lập tại Puerto Rico (vùng quốc hải
ở phía Đông Bắc biển Caribe thuộc chủ quyền của Mỹ) năm 1942. Rồi dần được nhân
rộng tại nhiều quốc gia châu Á, điển hình như: Ấn Độ, Hàn Quốc, Đài Loan,
Malaysia, Phillippines, Singapore vào cuối thập niên 60. Ghi dấu ấn ngoạn mục cho sự “tăng trưởng
thần kỳ” của Trung Quốc vào những năm 80 thế kỷ 20 là Thâm Quyến - đặc khu kinh
tế được xem như hình mẫu cho đột phá thể chế, kiến tạo sự thịnh vượng và biểu
tượng của Trung Quốc thời kỳ mở cửa. Hầu hết các quốc gia đang phát triển đều
theo đuổi mô hình này để cải cách nền kinh tế. Có chung công thức phát triển
nhưng đến nay, mỗi nước đều đã tiến rất xa để tạo lập những hình mẫu khác nhau.
 |
| Đặc khu kinh tế Incheon - Hàn Quốc |
Hiện tại, ở Các Tiểu vương quốc Ả rập
thống nhất đã lập tới 45 khu, trong đó 26 khu riêng ở Dubai. Malaysia cũng đang
vận hành chuỗi đặc khu suốt 10 năm nay. Và quốc gia lân cận Indonesia sau khi
ban hành Luật đặc khu vào năm 2009, đến nay đã thành lập 10 đặc khu ven biển
rất thành công. Năm 2014, Myanmar thông qua Luật đặc khu và nay đang tiếp tục
kiến tạo các khu kinh tế mới mở. Thậm chí, ngay quần đảo Cayman, lãnh thổ hải ngoại
của Anh và nổi tiếng là một "thiên đường thuế suất", cũng mở một đặc
khu kinh tế. Không dừng lại ở việc thử nghiệm một hình mẫu phát triển đã chứng
minh sự thành công suốt nhiều thập niên qua, các quốc gia như Đức, Mỹ còn đi xa
hơn nữa để đón đầu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (dự kiến sẽ diễn ra
trong vòng 15 – 20 năm tới). Hàn Quốc và Thái Lan đang thử nghiệm các khu công
nghiệp - sinh thái… Như vậy, những công thức cải tiến cho đặc khu kinh tế vẫn
xuất hiện mỗi ngày, như xu thế tất yếu của cải cách, phát triển.
 |
| Đặc khu kinh tế Dubai |
“Đặc
quyền” tại đặc khu
Là nơi đột phá về cải cách, đổi mới, các
đặc khu kinh tế còn được gọi là các "thành phố đặc quyền" - nơi áp
dụng luật lệ riêng so với toàn quốc ở tất cả các lĩnh vực liên quan kinh doanh.
Đặc khu có thể chế hành chính, kinh tế riêng theo chuẩn mực quốc tế như: bãi bỏ
hàng rào bảo hộ thuế và phi thuế quan; miễn thị thực nhập cảnh; cho phép cư trú
lâu dài đối với các nhà kinh doanh, quản lý, kỹ thuật; mức thuế thu nhập doanh
nghiệp hấp dẫn. Nhà đầu tư được phép tự do kinh doanh, chỉ trừ một số lĩnh vực
cấm. Đặc khu là nơi được phép thực thi chế độ tự quản về hành chính, trong đó
tách biệt các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Trung ương chỉ nắm quyền
thống nhất quản lý an ninh, quốc phòng và đối ngoại.
Tính ưu việt của mô hình đặc khu kinh tế
trên ba khía cạnh sau.
Đặc khu có diện tích lớn, hội đủ lợi thế
về vị trí địa lý, giao thông, có các điều kiện thuận lợi để “mở cửa”, hội nhập
nhanh với thế giới, dễ dàng thu hút vốn đầu tư và nhân lực chất lượng cao. Điển
hình như Thâm Quyến, Chu Hải (Trung Quốc)…
Thứ hai, được Nhà nước trao quyền tự chủ
cao và linh hoạt hơn về mặt hành chính và kinh tế. Chính quyền được trao quyền
điều hành mọi hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội. Như đặc khu Hồng Kong,
Macau hay quần đảo Cayman (Anh quốc)…
Cuối cùng, đặc khu là địa bàn được hưởng
những cơ chế, chính sách ưu đãi đặc biệt, nhất là chính sách về thuế để thúc
đẩy phát triển nhanh công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Tại các đặc khu của
Indonesia, việc cấp phép đầu tư kéo dài không quá 20 ngày. Ở Jeju (Hàn Quốc),
nhà đầu tư được thuê đất trong 50 – 100 năm (có thể gia hạn thêm), miễn thuế
BĐS trong 10 – 15 năm, giảm 50 – 10% tiền thuê đất, miễn thuế xuất nhập khẩu… Tại
Thâm Quyến giá thuê đất ưu đãi, chỉ bằng 30 - 50% giá thuê đất trong nội địa.
Thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng,...
đều thấp hơn nhiều so với nội địa và thấp hơn Hồng Kông (mức thuế khoảng 15%). Hầu
hết các quốc gia đều có luật điều chỉnh riêng cho thể chế kinh tế đặc biệt này.
Thậm chí Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, Các tiểu vương quốc Ả rập… còn có
luật riêng áp dụng cho 1 đặc khu..... (còn tiếp).
Lão cắt cỏ
COMMENTS